مربی و عضو هیئتعلمی، گروه هنر و معماری، دانشگاه پیامنور، گرگان، ایران ، javadpuriany@gmail.com
چکیده: (3474 مشاهده)
کاروانسراهای درونشهری کنار بازار علاوه بر جایگاه ورود کالا به شهر بهوسیله چارپایان، مهمانسرا و اقامتگاه کاروانیان نیز محسوب میشدند. در شهرهای مهم شمالی مانند ساری، بابل، گرگان و رشت کاروانسراهای متعددی وجود داشته که تنها تعداد ناچیزی از آنها باقی مانده است. هدف پژوهش حاضر، مطالعه کاروانسراهای درونشهری در مناطق شمالی و عوامل مؤثر در شکلگیری و سـاختار معماری آنهاست. این تحقیق براساس مطالعات کتابخانهای و میدانی نگارنده در فاصله سالهای ۱۳۹۴ تا ۱۳۹۸ صورت گرفته است. معماری این سراها عمدتاً بهصورت حیاط مرکزی و حجرههایی در گرداگرد آن، مشابه دیگر کاروانسراهای ایران است، اما نوع پوشش سقف، مصالح بومی، تزئینات، تعداد، نوع بازشوها و نوع استقرار بنا، متأثر از اقلیم معتدل شمال و ویژگیهای معماری دوره قاجار است. این سراها عمدتاً در دو طبقه با فضاهای تجاری حجره، بارانداز و اسطبل در طبقات همکف و فضاهای استراحت کاروانیان در طبقه بالا ساخته شدهاند. در دوره پهلوی با رشد شهرنشینی و افزایش کاربرد ماشین از اهمیت این کاروانسراها کاسته شد. همچنین این مکانها تغییر کاربری یافتند و بعضی از آنها به سراهای تجاری دوطبقه در راستای خیابان اصلی تبدیل شدند.
متن کامل [PDF 1393 kb]
(1734 دریافت)

کاروانسرای قاجاری حضرت ساری
(حق کپی رایت این عکس صرفا در اختیار نویسندگان است)
نوع مطالعه:
مقاله پژوهشی |
موضوع مقاله:
مختلف دریافت: 1397/8/3 | پذیرش: 1397/11/17 | انتشار: 1398/1/10